Z wielu stron słyszysz, że „skończyła się era zawodów, a nastała kompetencji”. Eksperci apelują, by umiejętności miękkie rozwijać już wśród uczniów szkół podstawowych. Jak to zrobić? Dlaczego warto czytać książki i jaki ma to wpływ na rozwijanie poszukiwanych na rynku pracy kompetencji? Sprawdź w artykule!

Rozwój kompetencji poprzez czytanie

Przypomnijmy, że kompetencje miękkieto empatia, kreatywność, komunikatywność czy umiejętność pracy w zespole. Są to zdolności związane ze sposobem zachowania się czy komunikacji. Agnieszka Opoka, trenerka w oświacie, zauważa: „Aby rozwijać kompetencje miękkie, uczniowie muszą najpierw wiedzieć o ich istnieniu i rozumieć, w jaki sposób używać ich w codziennym życiu”. I tutaj skuteczne może okazać się właśnie czytanie książek. Korzyści polegają z jednej strony na tym, że opowieści przedstawiają bohaterów w różnych życiowych sytuacjach. Te historie i wydarzenia mogą stać się punktem wyjścia do rozmów na temat ludzkich zachowań. Z drugiej strony czytanie samo w sobie rozwija niektóre kompetencje miękkie np. myślenie kreatywne.

Jim Trelease, autor kultowej książki „Czytanie na głos, które rozwija dzieci i buduje relacje”, zauważa, że np. empatii można nauczyć się na dwa sposoby: poprzez doświadczenie życiowe i historie o doświadczeniach życiowych (czyli literaturę). A tak konkluduje tę myśl: „Wielcy kaznodzieje i nauczyciele – Ezop, Sokrates, Konfucjusz, Mojżesz i Jezus – tradycyjnie posługiwali się opowieścią, aby przedstawić swoje nauczanie i kształcić zarówno umysły, jak i serca”.

Co daje czytanie książek? 7 kompetencji przydatnych na rynku pracy

Wiesz już, dlaczego warto czytać książki w kontekście nabywania kompetencji. Na jakie umiejętności miękkie jednak szczególnie zwrócić uwagę w obecnych czasach? Odpowiedź na to pytanie daje raport „Future of Jobs 2023” Światowego Forum Ekonomicznego. Według raportu do najważniejszych kompetencji miękkich przydatnych na rynku pracy można zaliczyć m.in.: myślenie kreatywne, odporność, elastyczność poznawczą, motywację, samoświadomość, ciekawość, chęć ciągłego uczenia się. Czy korzyści z czytania książek obejmują również rozwijanie tych kompetencji? Sprawdźmy!

1.    Myślenie kreatywne

Kiedy zastanawiasz się nad tym, co daje czytanie książek, w pierwszej kolejności pojawia się myśl o rozwijaniu wyobraźni. A tutaj tylko jeden krok od kreatywności. Dzięki książkom dzieci i nastolatkowe poznają różne światy i zaczynają myśleć nieszablonowo.

2. Odporność

Fundacja Powszechnego Czytaniaprzekonuje, że warto zachęcać dzieci do sięgania po książki, bo to dobry sposób na budowanie ich odporności psychicznej. Czytanie (zwłaszcza wspólne na głos) pozwala przepracować różne traumy, a nawet krótka chwila z książką redukuje stres (badania wykazały, że już po pierwszych 6 minutach napięcie obniża się o ponad 60%).

3. Elastyczność poznawcza

To kompetencja miękka, która dotyczy sposobu reagowania na zmianę i umiejętności przystosowania się do niej. Otóż sięgając po rozmaite historie, dzieci uczą się przyjmowania różnych punktów widzenia (niekoniecznie tych, które są im bliskie), dzięki temu ćwiczą właśnie elastyczność poznawczą.

4. Motywacja

Czytanie książek poprawia pamięć operacyjną mózgu, co wpływa na wzmacnianie siły woli, zdolności samokontroli i motywacji.

5. Samoświadomość

Ważną zaletą czytania książek jest możliwość głębszego wniknięcie w siebie. Czytając, dziecko poznaje różne emocje, dlatego łatwiej je rozpoznaje. Właściwe nazywanie uczuć to pierwszy krok do ich oswojenia i okiełznania.

6. Ciekawość

Czytanie nie tylko rozbudza ciekawość, ale umożliwia też zdobywanie wiedzy – zarówno tej ogólnej o świecie, jak i bardziej specjalistycznej, związanej z zainteresowaniami dziecka.

7. Chęć ciągłego uczenia się

Regularne czytanie (również to dla przyjemności) wyzwala motywację do szukania w książkach odpowiedzi na nurtujące dzieci pytania z różnych dziedzin. Co więcej, jedna lektura może stać się inspiracją do kolejnych poszukiwań.

Zalety czytania książek… na głos (również nastolatkom!)

W kontekście rozwoju kompetencji miękkich ważne jest też czytanie na głos, które przede wszystkim buduje relacje. Pamiętaj, że dobry kontakt z rodzicem lub innym opiekunem jest kluczowy dla rozwoju odporności psychicznej dziecka. Jim Trelease, promotor głośnego czytania, przytacza badania, które pokazują, że odsetek rodziców czytających dziecku na głos znacząco spada, gdy kończy ono 5. rok życia. To według niego duży błąd: „Wszystkie powody, dla których czytamy mały dzieciom – wspólne spędzanie czasu, komunikat, że warto czytać, i wspólne doświadczenie przeżywania książki – są dokładnie tym, dlaczego powinniśmy kontynuować czytanie na głos nastolatkom”. Co więcej, czytanie na głos starszym dzieciom jest doskonałym pretekstem do rozmów na trudne tematy.

Dlaczego warto czytać książki? Odpowiedź jest prosta: bo to najłatwiejszy sposób, by naturalnie i systematycznie rozwijać kompetencje miękkie. Pamiętaj, że to „umiejętności jutra”, które przydadzą się w dorosłym życiu, niezależnie od tego, jaki zawód wybierze Twoje dziecko.

Warto doczytać:

The Future of Jobs Report 2023

Jim Trelease, Czytanie na głos, które rozwija dzieci i buduje relacje.

Daniel J. Siegal, Tina Payne Bryson, Mózg na tak. Jak pielęgnować w dziecku odwagę, ciekawość i odporność psychiczną.